PM : शेर बाहादुर देउबा को राजनीतिक जिबनी यत्रा : एक जान्कारी

12 phagun, Katmadun। सबै Bnda Tulo Sherbhadur Deuwa डेको नेपाली कांग्रेस प्रमुख PDCA Dohoryaar Utri खर्च ँ dacn Pratisprdhama। उत्तर-यो Philoptk जहाँ Deuwalai प्रमुख Dabedar Tanieko G। आर, G तिमिलाइ Tanieko अन्तिम मौका लागत जबरजस्ती।

कांग्रेस Warsdeki Rajnitima 50 6 9 वर्षको Hun Deuwaka Ldain SCC अन्तिम लागत Partima तिमिलाइ संलग्न। Tysaile Unlai Jasri Ldain Jitnu G तिमिलाइ जबरजस्ती। Tulo Sbabnda G तिमिलाइ Thaha Unlai Partiko अध्यक्ष Bneko 'Vetida Praimminist "जबरजस्ती। Arcotrf, पार्टी राजनीतिक Jivnko अर्थपूर्ण निष्कर्षमा Sbaptima Hareko Kndma Afno Lamo G Hun Skne Unlai Thaha जबरजस्ती। Tysaile Deuwa Cn गम्भीर।

Visn। गेट 31, 2003 वर्ष Ddeldhurama Jnmeka भाइ Deuwale विद्यार्थी राजनीति Gare Jivnbat थाले। नेपाल विद्यार्थी संघ संस्थापक सदस्य संगठन Sngko बैटरी को Uni कांग्रेस Hun Hun Bne Philae निर्वाचित।

Salma लोकतान्त्रिक पुनर्स्थापना हू ँ दा 046 Deuwa Kangreska Rupama बल जवान Netaka Thia Udaaka। Uni Salkow साधारण Nirwacnma Ddeldhurabat 048 अत्यधिक Mtantrka Bhaye संग विजयी। Uni गृह मंत्री Girija Koiralako Tyspchi Netritwma Bneko Bhaye Srkarma।

051 र 064 र 070 वर्ष र 056 Salkow संसदीय चुनाव विजय Salkow Nirwacnma Gare संविधान जबरजस्ती Deuwale। Uni Chunavma Kailalibat संविधानसभा र Bhaye Pchillo डढेलधुरा निर्वाचित। Uni 052 Bnepchi आफ्नो व्यक्तित्व Thp Chulio PM Salma।

Partibitrko Antrsngrshma Deuwale Futaar लोकतान्त्रिक कांग्रेस पार्टी Salma अध्यक्ष भए Tysko 05 9 कर्नेल गठन। लोकतान्त्रिक संविधान कांग्रेस माउ Partima तिनीहरूलाई Philo Salma Nirwacnagi 064 BYO विलय।

2008 2012 Samm Soslisht Intrnesnlka Rheka Deuwa उपाध्यक्ष देखेका र Antrrashtriy वर्ष 2013 Halsamm सुत्न Sngtnko एशिया क्षेत्र उपाध्यक्ष Cn पालन गरिएको छ। Kanunma स्नातक र स्नातकोत्तर मानविकी Bne Rajnitishastrma Deuwale Greka Greka Cn Cn। Uni Lndn स्कूल वर्ष 1988-89 Ma Belaytko प्रतिष्ठित शैक्षिक संस्था, अनुसन्धान साथी वायुसेना Ikonomiksko Thia राजनीतिक विषय।

लोकतान्त्रिक Andolnka Kramma Deuwale धमाका-धमाका Gurry Bitaaka Cn 9 वर्ष जेल जीवन।

गृह मंत्री डा पदम पुनर्स्थापना Unlee Rheko Avsthama 45 Warsko Umerma। Arzoo Ranasit Gare विवाह। हालै एक छोरा Cn Unihruka। पत्नी Arzoo Smanupatikbat अप्सरा Name कांग्रेस सभासद जबरजस्ती। Deuwa परिवार हालै Budanilkntma Katmadunco Bsobas Grirheko G।

KAKI Vipile Cyapepchi Udaa

Thia Priypatr Koiralaka Yuwaavsthama Sherbhadur Deuwa Kangreska ठूलो नेता VP। हुनत उनि Lamo Vipis ँ G Bne सहकार्य र Hun Paan वरपर। Deuwale VP Jelma Thia Garda राजनीति सुरु गर्नुहोस्। Jelmukt Bapchi Nirwasnma भारत Uni छन्। 033 VP Salma Bartbat Frkepchi Deuwako Vipis ँ G Utbs BYO थाले।

कांग्रेस Itihaska ज्ञान अधिकारीहरु Bncn हरि, '033 03 9 Salsammko Kalkndma Vipile Saldeki जहाँ ज ँ दा जबरजस्ती Deuwalai Lajanthe Satha। KAKI Deuwalai Dera Cyapeko Bner astringent Gunaso Garda Vipile Jwaf Diaka Thia, "तिमिलाइ जे Kura जबरजस्ती Sikn Khojc, Arule डि ँ danan Chaso।" Vipika Nigahma Deuwa DUI Carykalsamm Nevisngka Bneka Thia unopposed।

VP Koiralaka भाइ थिओ Girija Koiralasit Deuwako Surudeki Ramro जबरजस्ती पारस्परिक रहेको छ। उत्तर, 050 Salkow Upanirwacnma Krishnprasad Bhattraiviruddh Antrgat Grn Nmanda Deuwas ँ G Girijako पत्राचार Bigreko Btau ँ CN अधिकारी।

Girija Koiralale 048 Salkow साधारण Nirwacnpchi Bneko Srkarma Deuwalai Rojaaka Thia मन्त्रालय। Deuwa, Ramchandra Rojau ँ दा Deuwale Sbabnda Agadi मन्त्रालय र आंतरिक मंत्रालय Selja Acharylai Bne Ramcndrale Shailjale कृषि र स्थानीय विकास मन्त्रालय Rojin व्रत।

घर सेवाको Clau ँ दा Deuwako छवि Prshaskko Jasto थिओ कठोर। मदन Smayma Bndariko रहस्यमय Mrityupchi Malele त्यसपछि stiffly सडक Greka Thia आन्दोलन Deuwale Garda सामना। हुनत प्रधानमन्त्री बन्द Bne Milijuli Srkarko Purano छवि तिनीहरूलाई Dekian। Gurney Deuwa शक्ति Tikaunka खर्च Junsuka समझौता 'समझौता समर्थक' Prdhanmntrika Rupama Bhaye चित्रित।

र काम Deuwaka विफल पार्न

Deuwa प्रधानमन्त्री बन्द Thupra महत्त्वपूर्ण Kamhru Cn BAKA जबरजस्ती। थिओ Bako Barts ँ G महाकाली सन्धि Palama तिनीहरूलाई। मूल्य बढ कार्यान्वयन Nepalma Gurney, Gurney दुरुपयोगले अनुसन्धान Ayoglai शक्तिशाली अनुसूचक Gurry निर्माण व्यवस्था गरे, Kmaya Muktiko work Grnelgaytka Deuwako Palama Cn BAKA घोषणा। Deca Picdiako भू-भाग, Simantkrit वर्ग, महिला, दलित, आदिवासी र दलित महिला Mdeslai राष्ट्रीय विकास Prkriyako Muldharma Lyaun कर्णाली-ST-Madhes (Kdmjm) Unle Lyaa अवधारणा।

महिलाहरूको लागि Palama Deuwaka कुलीन राष्ट्रीय आयोग र-Smudaiko Hitposhn Hetule Gurney, आदिवासी जनजाति आयोग, दलित Ayogjasta Griaka Thia विभिन्न Ayoghru गठन।

Kura नकारात्मक Patoko Garda Deuwa संसदीय Vikritika Manincn Sutradhar। Uni प्रधानमन्त्री हू ँ daka Bkt Nai Kinbecdeki संसद Sutkeri Ubjeka Thia Bttasammka प्रकरण। सबै Snsdlai Bnsar Deuwaka Carykalma Suvidhama थिओ Bako विवादास्पद निर्णय Pajero कार दिन। सरकार लागत जंबो Mntrimndl Tikaunka अनुसूचक प्रक्रिया Gare Unaile थाले।

प्रधानमन्त्री र Trnida Pwaint

Kangresbitr Deuwa, नेता पौडेल र Maninthe Haraharika Selja। 052 Bdu 27 mA Uni Afna Pratisprdhihrulai Pchi प्रधानमन्त्री Philoptk Parda भयो। आफ्नो राजनीतिक Jivnko Trnida Pwaint SKINC Mann Yslai।

Tulo 051 Ysavic Salkow अवधि Chunavma एमाले पार्टी BYO आईतबार Banyo Alpmtko सरकार। Tulo Dosro Tytibela Partyka Rupama कांग्रेस प्रमुख Pratipakshma थिओ। Partiko संसदीय नेता Bann Sherbhadur Dlko, Ramchandra, Khumbhadur Lgayt आधा Drgnle Ummedwari Thia Diaka।

Pchi शीर्ष तीन नेताहरूले (Girija, कृष्ण प्रसाद भट्टराई र सिंह Gneshman) Ummedwari Firta लिन Sbailai लिन लगाए। Shmtima नेता Chhanne Bner Sbaile Ummedwari Firta Aru, स्तर Lianan Deuwale। Baki Rhepchi Dlko संसदीय नेता unopposed उम्मीदवारी Uni MATRA चयन गर्नुहोस्।

Pchi Deuwaka Netritwma मनमोहन अधिकारी Netritwko एमाले Srkarviruddh Drta Grio भरोसा। Gare Mnmohnle अवधि Chunavko घोषणा। स्तर, को Goshnalai Srwochcle Gridio Badr। Tyspchi Kangresle Raprpalgayt Dlhruko Smrthnma Bnaio Milijuli सरकार र प्रधानमन्त्री Deuwa भयो।

052 वर्ष Deuwa Bdu 26 mA Philoptk Puge प्रधानमन्त्री पदम। Uni Arkovrsh phagun को 053 वर्ष 26 Prdhanmntribat गेट गरे।

Thp Duiptk प्रधानमन्त्री Tyspchi Uni भयो। 058 वर्ष 7 9 वर्ष 05 Gtedeki Asoj 18 Samm Uni प्रधानमन्त्री Bhaye Dosroptk हस्ताक्षर गरे। Asoj 18 mA Unlai राजा Gare Gyanendrale बर्खास्त।

गेट 21 Tesroptk प्रधानमन्त्री Bhaye भाइ Deuwa Tesroptk 061 वर्ष। एमाले र लोकतान्त्रिक कांग्रेस सरकार प्रतिगमनमा Ysptk आधा Schciako Bnda Bneko थिओ। स्तर, Gyanendrale प्रधानमन्त्री Deuwalai असमर्थ Btau ँ दा Pdbat Dosroptk 10 महिना Njrbndma कर्नेल मुद्दा समाप्त सहित। Tesro Carykalma Deuwa 061 वर्ष परे 9 Kandbat Gyanendrako Berkhastima गर्न माघ 1।

कांग्रेस नेता प्रदीप अनुसार Girika Tysbela Deuwalai Gyanendrale Graar Kyabinetbata निर्णय अधिकार डेलिगेसन Bneka Thia Grn। स्तर, Deuwale Gyanendrako तिमिलाइ Agrhlai Gare अस्वीकार, Jasle Garda Gyanendrale माघ 1 9 Ma 'कू' Salma Beepeelai Grer Deuwalai 017 Mahendrale Grejasta Njrbndma मुद्दा।

नागरिक पार्टी

एक। नेपाली कांग्रेस MATRA Nbar Rajnitika Deuwa Hun एक प्रमुख चरित्र। गृह मंत्री Tinptk प्रधानमन्त्री Bneko G Akptk Unis ँ G अनुभव।

द्वितीय। कुना Visyma Chito जबरजस्ती र द्रुत Sccn Grn प्रतिक्रिया। लिन्ने र Adanma पर्दा भरपर्दो Rhnskne नेता Hun Turunt निर्णय आवश्यक छ।

Iii। Ramro G जबरजस्ती Deuwako Antrrashtriy पारस्परिक रहेको छ। Uni पहिलो Amerikanikt Maninthe Bne Pchillo Smayma Bartko Snsthapns ँ G जबरजस्ती Ramro सम्बन्ध Rheko Grinc विश्वास गर्छन्।

Iv। राजनीतिक Chalbazima Hoslyadae Herda जबरजस्ती र हेर्न Hdbde Pokht Deuwa Cn। आफ्नो राजनीतिक Chaturyka Ntija Unle Tinptk Grnu हासिल गर्न Afna समकालीन Netahru Akptk Pugn Nskeko Prdhanantri पोस्ट जबरजस्ती। Agi Offu Vriprikalai Biswasma Lier काँटा शैली Rheko Btau ँ CN Deuwaka Prshanskhru तिनीहरूलाई।

पाँच। Afno Ctrchhayama Rheka नेता-Carykrtalai Hdasamm Deuwa Dincn सुरक्षा। उहाँले Tysaile Tyti हू ँ दान गुट गए। Offuprati Bfadar नेता Carykrtako Purano Pdati Deuwasit G Jasle Unlai सधैं साथ Dincn।

OST

एक। Grn nasalis लागत र शक्ति अगाडि Hune छवि Deuwako G Jastosuka समझौता छ। प्रधानमन्त्री Vigtma Grn टी Tysma Tikirhn Thupra समझौता वैध-बिहे नभएको शुल्क ग्रिको Alochkhrule Grcn Lgaune रैंकों।

द्वितीय। पढ्नुहोस् Bhaye Deuwako Lekeka Wyktitvma Jlkidan बुद्धि जबरजस्ती। जबरजस्ती कुना Visyvshuko Ghiro विश्लेषण Skne Gurry Bhijn दिन Bako तिनीहरूले Ahilesamm क्षमता देखा पर्न सक्छन्। Nya विचार र दृष्टिकोण Kangresma Unle कुना Canan Skeka दिन।

Iii। वास्तवमा Deuwa Hoinan वक्ता। आफ्नो भाषण वा प्रेस Bne Carykrtabic Grc Tubby Hune को तार्किक Rupama Skdanan Hun प्रस्तुत। Aune Avesma G Risaha प्रकृति spontaneously।

Iv। जबरजस्ती साधारण Priwarka व्यक्ति बाटा शानदार Deuwa Jivnshailika Pchillo समय लागत Cn हाँसो गरे। Mdirapremika Netaka Rupama Ktipyle Unlai Greka Cn Gurney दृष्टान्त सहित।

२२ फागुन, काठमाडौं । शेरबहादुर देउवा देशको सबैभन्दा ठूलो दल नेपाली कांग्रेसको मुख्य पदका लागि दोहोर्‍याएर प्रतिस्पर्धामा उत्रिँदैछन् । तर, यो पहिलोपटक हो, जहाँ देउवालाई प्रमुख दाबेदार ठानिएको छ । र, यो उनका लागि अन्तिम अवसर पनि ठानिएको छ ।

कांग्रेसको राजनीतिमा ५० वर्षदेखि संलग्न ६९ वर्षीय देउवाका लागि पार्टीमा यो अन्तिम लडाइँ हुन सक्छ । त्यसैले उनलाई जसरी पनि यो लडाईं जित्नु छ । उनलाई यो थाहा छ कि सबैभन्दा ठूलो पार्टीको सभापति भनेको ‘वेटिङ प्राइममिनिस्ट’ पनि हो । अर्कोतर्फ, पार्टी सभापतिमा हारेको खण्डमा आफ्नो लामो राजनीतिक जीवनको अर्थपूर्ण समापन हुन सक्ने पनि उनलाई थाहा छ । त्यसैले देउवा गम्भीर छन् ।

विसं. २००३ साल जेठ ३१ गते डडेल्धुरामा जन्मेका देउवाले विद्यार्थी जीवनबाट राजनीति सुरु गरे । उनी कांग्रेसको भातृ संगठन नेपाल विद्यार्थी संघको संस्थापक केन्द्रीय सदस्य हुन् भने पहिलाे निर्वाचित अध्यक्ष हुन् ।

प्रजातन्त्र पुनस्र्थापना हुँदा ०४६ सालमा देउवा कांग्रेसका सशक्त युवा नेताका रुपमा उदाएका थिए । ०४८ सालको आम निर्वाचनमा उनी अत्यधिक मतान्तरका साथ डडेलधुराबाट विजयी भए । त्यसपछि गिरिजाप्रसाद कोइरालाको नेतृत्वमा बनेको सरकारमा उनी गृहमन्त्री भए ।

देउवाले ०५१ साल र ०५६ सालको संसदीय निर्वाचन तथा ०६४ र ०७० सालको संविधानसभा निर्वाचनमा पनि जीत हासिल गरे । पछिल्लो संविधानसभा चुनावमा उनी डडेलधुरा र कैलालीबाट निर्वाचित भए । उनी ०५२ सालमा प्रधानमन्त्री बनेपछि उनको व्यक्तित्व थप चुलियो ।

पार्टीभित्रको अन्तरसंघर्षमा देउवाले ०५९ सालमा कांग्रेस पार्टी फुटाएर प्रजातान्त्रिक कांग्रेस गठन गरी त्यसको सभापति बने । पहिलो संविधानसभा निर्वाचनअघि ०६४ सालमा उनको प्रजातान्त्रिक कांग्रेस माउ पार्टीमा विलय भयो ।

सन् २००८ देखि २०१२ सम्म सोसलिष्ट इन्टरनेसनलका उपाध्यक्ष रहेका देउवा सन् २०१३ देखि हालसम्म सो संगठनको एशिया क्षेत्रको अध्यक्ष र अन्तर्राष्ट्रिय उपाध्यक्ष छन् । देउवाले राजनीतिशास्त्रमा स्नातकोत्तर गरेका छन् भने मानविकी र कानूनमा स्नातक गरेका छन् । उनी सन् १९८८-८९ मा बेलायतको प्रतिष्ठित शैक्षिक संस्था लण्डन स्कूल अफ इकोनोमिक्सको राजनीतिशास्त्र विषयका रिसर्च फेलो थिए ।

प्रजातान्त्रिक आन्दोलनका क्रममा देउवाले पटक-पटक गरी ९ वर्ष जेल जीवन बिताएका छन् ।

उनलेे गृहमन्त्री पदमा बहाल रहेको अवस्थामा ४५ वर्षको उमेरमा डा. आरजू राणासित विवाह गरे । हाल उनीहरुका एक पुत्र छन् । उनकी पत्नी आरजू पनि समानुपातिकबाट कांग्रेस सभासद छिन् । देउवा परिवार हाल काठमाडौंको बूढानीलकण्ठमा बसोबास गरिरहेको छ ।

वीपीले काखी च्यापेपछि उदाए

युवाअवस्थामा शेरबहादुर देउवा कांग्रेसका महान नेता वीपी कोइरालाका प्रियपात्र थिए । यद्यपि उनको वीपीसँग लामो सहकार्य र सामिप्य भने हुन पाएन । देउवाले राजनीति सुरु गर्दा वीपी जेलमा थिए । जेलमुक्त भएपछि उनी भारत निर्वासनमा रहे । ०३३ सालमा वीपी भारतबाट फर्केपछि देउवाको वीपीसँग उठबस सुरु भयो ।

कांग्रेस इतिहासका जानकार हरि अधिकारी भन्छन्, ‘०३३ सालदेखि ०३९ सालसम्मको कालखण्डमा वीपीले जहाँ जाँदा पनि देउवालाई साथै लैजान्थे । देउवालाई धेरै काखी च्यापेको भनेर कसैले गुनासो गर्दा वीपीले जवाफ दिएका थिए, ‘यो जे कुरा पनि सिक्न खोज्छ, अरुले चासो दिँदैनन् ।’ वीपीकै निगाहमा देउवा दुई कार्यकालसम्म नेविसंघका निर्विरोध अध्यक्ष बनेका थिए ।

वीपी कोइरालाका भाइ गिरिजाप्रसाद कोइरालासित पनि देउवाको सुरुदेखि राम्रो सम्वन्ध थियो । तर, ०५० सालको उपनिर्वाचनमा कृष्णप्रसाद भट्टराईविरुद्ध अन्तरघात गर्न नमान्दा देउवासँग गिरिजाको सम्वन्ध बिग्रेको बताउँछन् अधिकारी ।

गिरिजाप्रसाद कोइरालाले ०४८ सालको आम निर्वाचनपछि बनेको सरकारमा देउवालाई मन्त्रालय रोजाएका थिए । देउवा, रामचन्द्र र शैलजा आचार्यलाई मन्त्रालय रोजाउँदा देउवाले सबैभन्दा अगाडि गृह मन्त्रालय रोजे भने रामचन्द्रले स्थानीय विकास र शैलजाले कृषि मन्त्रालय रोजिन् ।

गृह मन्त्रालय चलाउँदा देउवाको छवि कठोर प्रशासकको जस्तो थियो । तत्कालीन समयमा मदन भण्डारीको रहस्यमय मृत्युपछि एमालेले सडक आन्दोलन गर्दा देउवाले कठोरतापूर्वक सामना गरेका थिए । यद्यपि मिलिजुली सरकारको प्रधानमन्त्री बन्दा भने उनको पुरानो छवि देखिएन । देउवा सत्ता टिकाउनका लागि जुनसुकै सम्झौता गर्ने ‘सम्झौता परस्त’ प्रधानमन्त्रीका रुपमा चित्रित भए ।

देउवाका काम र नकाम

देउवा प्रधानमन्त्री बन्दा थुप्रै महत्वपूर्ण कामहरु पनि भएका छन् । भारतसँग महाकालि सन्धि उनको पालामा भएको थियो । नेपालमा मूल्य अभिवृद्धि कर लागू गर्ने, अख्तियार दुरूपयोग अनुसन्धान आयोगलाई शक्तिशाली बनाउने गरी कानुन निर्माण गर्ने, कमैया मुक्तिको घोषणा गर्नेलगायतका काम देउवाको पालामा भएका छन् । देशका पिछडिएको भूभाग, सीमान्तकृत वर्ग, महिला, दलित, जनजाति र मधेसलाई राष्ट्रिय विकास प्रक्रियाको मूलधारमा ल्याउन कर्णाली-दलित-महिला-जनजाति-मधेस (कदमजम) को अवधारणा उनले ल्याए ।

देउवाकै पालामा विशेष वर्ग एवम् समुदायको हितपोषण गर्ने हेतुले राष्ट्रिय महिला आयोग, आदिवासी जनजाति आयोग, दलित आयोगजस्ता विभिन्न आयोगहरू गठन गरिएका थिए ।

नकारात्मक पाटोको कुरा गर्दा देउवा संसदीय विकृतिका सूत्राधार मानिन्छन् । उनी प्रधानमन्त्री हुँदाका बखत नै संसद किनबेचदेखि सुत्केरी भत्तासम्मका प्रकरण उब्जेका थिए । देउवाकै कार्यकालमा सबै संसदलाई भन्सार सुविधामा पजेरो गाडी दिने विवादास्पद निर्णय भएको थियो । सरकार टिकाउनका लागि जम्बो मन्त्रिमन्डल बनाउने सिलसिला उनैले सुरु गरे ।

प्रधानमन्त्री पद र टर्निङ प्वाइन्ट

कांग्रेसभित्र देउवा, पौडेल र शैलजा हाराहारीका नेता मानिन्थे । ०५२ भदौ २७ मा उनी आफ्ना प्रतिस्पर्धीहरुलाई पछि पार्दै पहिलोपटक प्रधानमन्त्री बने । यसलाई उनको राजनीतिक जीवनको टर्निङ प्वाइन्ट मान्न सकिन्छ ।

यसैवीच ०५१ सालको मध्यावधि चुनावमा एमाले ठूलो पार्टी भयो र अल्पमतको सरकार बन्यो । त्यतिबेला दोस्रो ठूलो पार्टीका रुपमा प्रमुख प्रतिपक्षमा थियो कांग्रेस । पार्टीको संसदीय दलको नेता बन्न शेरबहादुर, रामचन्द्र, खुमबहादुर लगायत आधा दर्जनले उम्मेदवारी दिएका थिए ।

पछि शीर्ष तीन नेता (गिरिजाप्रसाद, कृष्णप्रसाद भट्टराई र गणेशमान सिंह) ले सबैलाई उम्मेदवारी फिर्ता लिन लगाए । सहमतिमा नेता छान्ने भनेर अरु सबैले उम्मेदवारी फिर्ता लिए, तर देउवाले लिएनन् । उनी मात्रै उम्मेदवार बाँकी रहेपछि निर्विरोध संसदीय दलको नेता चुनिए ।

पछि देउवाकै नेतृत्वमा मनमोहन अधिकारी नेतृत्वको एमाले सरकारविरुद्ध अविश्वास प्रस्ताव दर्ता गरियो । मनमोहनले मध्यावधि चुनावको घोषणा गरे । तर, सर्वोच्चले उक्त घोषणालाई बदर गरिदियो । त्यसपछि कांग्रेसले राप्रपालगायत दलहरुको समर्थनमा मिलिजुली सरकार बनायो र देउवा प्रधानमन्त्री बने ।

देउवा ०५२ साल भदौ २६ मा पहिलोपटक प्रधानमन्त्री पदमा पुगे । उनी अर्कोवर्ष अर्थात् ०५३ साल फागुन २६ गते प्रधानमन्त्रीबाट हटे ।

त्यसपछि उनी थप दुईपटक प्रधानमन्त्री बने । ०५८ साल साउन ७ गतेदेखि ०५९ साल असोज १८ सम्म उनी दोस्रोपटक प्रधानमन्त्री भए । असोज १८ मा उनलाई राजा ज्ञानेन्द्रले बर्खास्त गरे ।

देउवा तेस्रोपटक ०६१ साल जेठ २१ गते तेस्रोपटक प्रधानमन्त्री भए । यसपटक प्रतिगमन आधा सच्चिएको भन्दै एमाले र प्रजातान्त्रिक कांग्रेसको सरकार बनेको थियो । तर, ज्ञानेन्द्रले प्रधानमन्त्री देउवालाई असक्षम बताउँदै पदबाट दोस्रोपटक बर्खास्त गरी १० महिना नजरबन्दमा समेत राखे । तेस्रो कार्यकालमा देउवा ०६१ साल माघ १९ को काण्डबाट ज्ञानेन्द्रको बर्खास्तीमा परे ।

कांग्रेस नेता प्रदीप गिरीका अनुसार त्यसबेला देउवालाई ज्ञानेन्द्रले क्याबिनेटबाटै निर्णय गराएर आधिकार प्रत्यायोजन गर्न भनेका थिए । तर, देउवाले ज्ञानेन्द्रको यो आग्रहलाई अस्वीकार गरे, जसले गर्दा ज्ञानेन्द्रले माघ १९ मा ‘कु’ गरेर देउवालाई ०१७ सालमा बीपीलाई महेन्द्रले गरेजस्तै नजरबन्दमा राखे ।

सवल पक्ष

१. कांग्रेसको मात्रै नभएर नेपाली राजनीतिकै एक प्रमुख पात्र हुन् देउवा । उनीसँग एकपटक गृहमन्त्री तीनपटक प्रधानमन्त्री बनेको अनुभव छ ।

२. कुनै पनि विषयमा छिटो र तत्काल प्रतिक्रिया व्यक्त गर्न सक्छन् । आवश्यकता पर्दा तुरुन्त निर्णय लिने र अडानमा कायम रहनसक्ने नेता हुन् ।

३. देउवाको अन्तर्राष्ट्रिय सम्वन्ध पनि राम्रो छ । उनी पहिले अमेरिकानिकट मानिन्थे भने पछिल्लो समयमा भारतको संस्थापनसँग पनि राम्रो सम्बन्ध रहेको विश्वास गरिन्छ ।

४. हेर्दा होस्ल्याङे र हडबडे देखिए पनि राजनीतिक चालबाजीमा पोख्त छन् देउवा । आफ्ना समकालीन नेताहरु एकपटक पनि पुग्न नसकेको प्रधानन्त्री पद उनले तीनपटक हासिल गर्नु उनको राजनीतिक चातुर्यकै नतिजा हो । आफू वरिपरिकालाई विश्वासमा लिएर अघि बढ्ने उनको शैली रहेको बताउँछन् देउवाका प्रशंसकहरु ।

५. आफ्नो छत्रछायाँमा रहेका नेता-कार्यकर्तालाई हदैसम्म संरक्षण दिन्छन् देउवा । त्यसैले उनको गुट त्यति चलायमान हुँदैन । आफूप्रति बफादार नेता-कार्यकर्ताको पुरानो पङ्ति देउवासित छ, जसले उनलाई हरदम साथ दिन्छन् ।

कमजोर पक्ष

१. सत्ता र शक्तिका लागि जस्तोसुकै सम्झौता गर्न तत्पर हुने छवि देउवाको छ । विगतमा प्रधानमन्त्री पद हासिल गर्न र त्यसमा टिकिरहन थुप्रै जायज-नाजायज सम्झौता गरेको आरोप आलोचकहरुले लगाउने गर्छन् ।

२. पढे लेखेका भए पनि देउवाको व्यक्तित्वमा बौद्धिकता झल्किँदैन । कुनै पनि विषयवस्तुको गहिरो विश्लेषण गरी भिजन दिन सक्ने उनको क्षमता अहिलेसम्म प्रकट भएको छैन । कांग्रेसमा उनले कुनै नयाँ विचार र दृष्टिकोण दिन सकेका छैनन् ।

३. देउवा असल वक्ता होइनन् । उनको भाषण गोलमटोल हुने गर्छ भने पत्रकार वा कार्यकर्ताबीच तार्किक रुपमा प्रस्तुत हुन सक्दैनन् । अनायास आवेशमा आउने रिसाहा स्वभाव छ ।

४. सामान्य परिवारका व्यक्ति भएता पनि पछिल्लो समय देउवा विलासी जीवनशैलीका लागि आलोचित छन् । मदिराप्रेमीका नेताका रुपमा समेत कतिपयले उनलाई चित्रण गर्ने गरेका छन् ।